این موضعگیری رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس پس از رفتوآمدهای دیپلماتیک بین ایران و روسیه و دریافت رسمی طرح گام به گام از سوی علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان اتخاذ میشود.
سابقه طرح گام به گام به 20 تیرماه باز میگردد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در اجلاس چهارجانبه صلح خاورمیانه در واشنگتن آن را ارائه کرد، براساس طرح گام به گام بهازای هر یک گام ایران برای همکاری با آژانس، قسمتی از تحریمها کاسته میشود.
گفته میشود که کلیات طرح لاوروف بهطور مشخص از ایران میخواهد همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را گسترش دهد و سناریویی را ترسیم میکند که براساس آن برای هر گام جدی ایران در جهت حل یک مسئله باقیمانده با آژانس، یک اقدام متقابل در جهت تخفیف تحریمها و دیگر مجازاتهای اعمال شده بر ایران انجام گیرد.
گام اول
با گذشت نزدیک به 40 روز از طرح پیشنهادی روسیه و برداشتن نخستین گام روسها با سفر نیکلای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه به تهران طرح پیشنهادی آنها را وارد مرحله جدیدی کرد و اعلام استقبال ایران از طرح گامبهگام روسیه از سوی رئیسجمهور کشورمان نشان از این موضوع داشت که جمهوری اسلامی ایران جزئیات بیشتری از این طرح را دریافت کرده است.
محمود احمدینژاد در دیدار خود با نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه با اشاره به اهمیت برنامهریزی برای اتخاذ راهکارهایی مناسب بهمنظور گسترش روابط 2 کشور در حد ظرفیتهای موجود، اظهار داشت: لازمه گسترش روزافزون همکاریهای 2 کشور این است که در عرصه عمل، اقدامات مثبتی صورت بگیرد که راهاندازی نیروگاه بوشهر میتواند گام مثبت و مؤثری در این زمینه باشد.
وی همچنین موضوع هستهای کشورمان را مورد اشاره قرار داد و گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتکار عمل روسیه در طرح راهکار گام به گام استقبال میکند و آمادگی دارد در تنظیم پیشنهادها برای تعامل و همکاری در این خصوص مشارکت داشته باشد.
نیکلای پاتروشف دبیر شورایعالی امنیت ملی روسیه نیز در این دیدار استفاده از تمامی فرصتها و ظرفیتهای موجود در 2 کشور را مورد تاکید قرار داد و گفت: روابط ایران و روسیه پس از ملاقات اخیر روسای جمهور 2 کشور در قزاقستان جهش یافته و روسیه مایل است در بخشهای اقتصادی، حملونقل، ارتباطات و موضوع هستهای همکاریهای موجود را هر چه بیشتر افزایش دهد.
دبیر شورای امنیت ملی روسیه با اشاره به موضوع هستهای جمهوری اسلامی ایران و با تاکید بر لزوم حلوفصل آن براساس تفاهم و گفتوگو خاطرنشان کرد: در سیاست گام به گام که روسیه مطرح کرده اظهارات اخیر جنابعالی و رهبری معظم جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است و حتما آنها را هم مدنظر خواهیم داشت و آنرا لازمه دستیابی به راه حلهای مثبت میدانیم.
گام دوم
سفر علی اکبر صالحی وزیر خارجه کشورمان به روسیه پس از ملاقات پاتروشف با مقامات ایرانی و دیدار با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه را در راستای رایزنیهای مقامات 2 کشور و برداشتن گام دوم برای بررسی طرح گام بهگام روسیه میتوان تعبیر کرد زیرا در این سفر صالحی رسما از مقامات روس طرح پیشنهادی آنان را دریافت کرد.
وزیر خارجه کشورمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگئی لاوروف گفت: در ارتباط با طرح مهمی که آقای لاوروف درخصوص موضوع هستهای ایران مطرح کردند، ما بهطور تفصیل صحبت کردیم و از نظر ما این طرح از این باب که هم گام به گام است و هم برای طرفین تعهداتی همزمان ایجاد میکند بسیار مهم است، البته طرح، طرح مفصلی است که قرار است ما جزئیات این طرح را مرور کنیم و از طریق کار کارشناسی با یکدیگر طرح مذکور را تکمیل کنیم و قرار شد روی این طرح بیشتر کار شود.
وزیر خارجه اظهار داشت: ما با نظر و دیدی مثبت به طرح نگاه میکنیم و از هر گونه تلاش و طرحی که منجر به شروع مذاکرات سازنده برای همکاری شود، استقبال میکنیم و روش فشار و مذاکره را قطعا مردود میدانیم و فکر میکنیم روش همکاری و مذاکره روشی حکیمانهتر و عقلانیتر است که این اقدام روسیه در این جهت است یعنی همکاری و مذاکره.وی تأکید کرد: سیاست اصولی دیگر ما رد هرگونه دخالت خارجی و سوءاستفاده از تحولات منطقه است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز در نشست مطبوعاتی مشترک در پاسخ به پرسشی درخصوص پرونده هستهای ایران و آینده آن گفت: آقای صالحی بهطور کامل به این سؤال پاسخ داد، ما درباره ادامه همکاریها بسیار خوشبین هستیم و دو طرف بر ضرورت ادامه همکاریها تأکید دارند. روابط دوجانبه بین روسیه و ایران بسیار تاریخی است و ریشه آن به دوردستها باز میگردد.
وزیر خارجه روسیه درخصوص حل و فصل برنامه هستهای ایران همچنین یادآور شد: نمیتوانیم از تاریخ مشخصی نام ببریم.
پیشبرد این پروسه نیازمند اقدامات مشخص هر طرف است و این پروسه بیشتر وابسته به گامهای طرف ایرانی است تا اینکه کشورهای دیگر در آن مؤثر باشند و گامهای طرف ایرانی بسیار مؤثرتر از نقش سایر کشورها خواهد بود. ما امیدواریم که اقدامات و گامهای بعدی طرف ایرانی به ما اجازه دهد که این پروسه را پیش ببریم.
گام سوم
حال با جدی شدن بررسی طرح پیشنهادی روسها، انتظار از کشور روسیه با توجه به سابقه آنها در تعاملات بینالمللی و بدقولی آنها در راهاندازی نیروگاه اتمی بوشهر و رای مثبت آنان به قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه فعالیتهای صلح آمیز هستهای ایران برداشتن گام سوم در مذاکرات است و به گفته علاءالدین بروجردی روسها اگر براساس واقعیت عمل کنند باید گام بعدی خود را فشار بر آمریکا در راستای حذف تحریمها علیه ایران قرار دهند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس اصل مذاکره با روسیه بهعنوان یک عضو دائم شورای امنیت را حائز اهمیت خواند و با اشاره به بسته پیشنهادی ایران به 1+5 به مهر گفت که در بسته ایران به 1+5 پیشنهاد داده شده بود که در مذاکرات آینده ایران با طرف اروپایی مجموعه مسائل منطقهای و جهانی مورد بحث و بررسی قرار گیرد که دستیابی ایران به فناوری صلح آمیز هستهای نیز جزئی از این کل بود.